Günümüz iş dünyası iş yapma şekilleri dahil, sürekli bir değişim halindedir. Blok zincir teknolojisinin daha aktif olması ve gelişmesi ile beraber en çok adı geçen kavramlardan biri de Akıllı Kontratlar (Smart Contract) ve nasıl çalıştığı konusudur. Akıllı kontrat, temelde bir protokoldür ve anonim kişilerin aralarında yaptıkları işlemler için bazı şartları yerine getirmelerini ve ön koşul koşul koydukları işlemlerin güvenli olmasını ve devamlılığını sağlarlar. Akıllı kontratlar (Smart Contract) sayesinde blok zinciri dahilinde yapılan işlemlerde, eskiye dönük işlem yapılmamaktadır. Bu da kullanıcılarda güven duygusu oluşturmaktadır. Tüm yapılan işlemler blok zinciri sisteminde kayıt altında tutulmaktadır. Bu ağ dahilinde işlemlerin olması, anonim olarak kullanıcıların devam etmelerine imkan vermektedir. Akıllı kontratların tüm ağa katılım gösterenlerin gerekli şartları ifa etmesiyle işlevsel hale gelir. Akıllı kontratların en önemli özelliği bir merkezi sistem ya da otorite tarafından kontrol edilmemesi yani merkeziyetsiz olmasıdır.

 

Akıllı Kontratlar Çalışma Sistemi

 

Akıllı kontratların çalışma sistemi “if then” modelidir. Sözleşmenin tarafları koşulları sözleşme için belirlerler. Taraflar şartları onayladığı zaman, kriptografik imzalarıyla sözleşmeyi damgalarlar ve bu şekilde blok zincir ağ sistemine dahil olurlar ve kullanıcılar dahilinde işlemler başlar ve devam eder. Akıllı kontratların en önemli özellikleri ve artılarından biri de az maliyet gerektirmesi ve hızlı bir sistem olması ve klasik sözleşmelerdeki insan faktörü getirisi hataları sıfır hataya çevirmesidir.

 

Akıllı kontratların çalışma sistemi detaylarını beş adımda açıklamak mümkündür;

 

  1. Teklif: Taraflardan birinin teklifi ile süreç başlar. İlk taraf koşullarını yazar ve blok zincirine yertleştirir. Koşulları yazmadaki ifade sistemi ise “eğer – o zaman” sistemidir.

 

  1. Müzakere: Taraflar sözleşme koşulları üzerinde görüşmelere başlarlar.

 

  1. Onay: Taraflar arasında sözleşmenin tüm detayları netleşir ve artık değiştirilemez.

 

  1. Sağlayıcı Koşullar: Karşılıklı onay sonrası, akıllı sözleşmeler, tüm verileri yorumlar ve içindeki koşulları doğrular.

 

  1. İşlem: Tetikleyici durum oluşunca artık tüm işlemler aktif hale gelmiş olur.

 

Akıllı kontratlar (Smart Contract) özellik olarak bir aracıya ihtiyaç duymayan kontratlardır. Bu da sözleşmeler üstündeki kontrolü artırmış olur. Sözleşme sadece kullananlar arasında oluşturulur.