Türkiye gündeminde yer eden depremde her geçen gün can ve mal kaybı artarken, merkez üstü Kahramanmaraş olan felaket 10 ilde etkili oldu. Son güncellenen belirlemelere göre 17 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Yıkılan bina sayısı 6 binden fazla oldu. Hasarlı bina sayısında belirlenen bir rakam tespit edilemezken birçok noktada yıkımın büyük boyutlarda olduğu gelen haberlerden anlaşılıyor.

Türkiye’nin bir deprem kuşağında yer alması buna rağmen hazırlıksız olunması yaşanan felaketlerin bilançosunda ortaya çıkıyor. Deprem bölgesinde yer alan illerin daire maliyetleri göz önünde bulundurularak ortaya çıkan maliyetin hesaplamasında yaşanan felaketin yol açtığı yıkımın bilançosu ortaya çıkabilir.

 

6 Şubat tarihinde gerçekleşen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem büyük fay hattı üzerinde gerçekleştiği için yıkımı da ağır oldu. On binlerce kişinin vefat etmesine neden olan şiddetli deprem, Türkiye’nin deprem gerçeğini bir kez daha ön plana çıkardı. Yaşanan bu felaket ile buna hazır olunmadığı gerçeği de gün yüzüne çıktı.

Merkezi Kahramanmaraş olan yüzyılın felaketi 10 ilde gerçekleşti.  Son belirlemelere göre 20 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği, 90 binden fazla kişinin yaralandığı ve enkaz altında kalan kişi sayısı net olarak bilinmiyor.

Depremde Zarar Gören Bina Sayısı

Hasar gören yıkılan bina sayısında henüz net bir bilgi elde edilemezken, birçok noktadan gelen bilgilere göre yıkımın boyutu çok yüksek düzeyde olduğu anlaşılıyor. Yetkililerden ve depremzedelerden elde edilen bilgilere göre yıkım yüksek boyutta gerçekleşirken, bölgede ayakta kalan insanların barınma sorunu ile baş başa kalıyor.

Bina Maliyetlerini Etkiyen Unsurlar

Türkiye’nin deprem kuşağında yer alması, buna karşılık depreme hazırlıksız yakalanması maliyet açısından oldukça fazla olduğu göz önüne çıkıyor. Yıkılan binaların yerine yeni bir yapılanmanın gerçekleştirilmesi de farklı maliyetleri ön plana çıkaracak.

Deprem konusunda birçok uzmanın uzun süredir uyarı yapması bazı konuları ön plana çıkarıyor. Farklı İllerde bulunan binaların maliyetlerinde büyük farklar söz konusu olmazken, maliyetleri değiştiren unsurlar deprem güvenliğini ön plana çıkarmıyor. İnce işçilikte ortaya çıkan maliyetleri binanın maliyetini arttırıyor.

 

Uzmanlar tarafından elde edilen bilgilere göre metrekareye düşen maliyetler ortalama olarak 1 500 TL civarında. Fiyatların oluşumunda ana unsuru arsa maliyetleri belirliyor. İnce işçilikte ortaya çıkan maliyetin oranı ise yüzde 15 ile 20 arasında değişiyor. Deprem raylı sistemin uygulandığı bir binada yüzde 10 luk bir artışın ön plana çıktığı uzmanlar tarafından belirtiliyor.

 

Veriler ile Depremin Verdiği Zarar

Deprem bölgesinde yer alan hane halkı ortalaması 3,9 iken bu oran Türkiye genelinde 3,2 olarak gerçekleşiyor. Deprem sonrası yıkılan bina sayısı göz önünde bulundurulduğunda 3,9 a tekabül eden rakamlara göre enkazın altında 25 binden fazla kişinin bulunduğu anlaşılabilir. Resmi olmayan verilere göre deprem bölgesinde hane sayısı 2 milyondan fazladır. Ortalama olarak 350 binden fazla binanın bulunduğu varsayılabilir.

Hasar boyunun ne düzeyde olduğu tahmin edilerek 25 binden fazla binanın yıkıldığı ortaya çıkar. Depremin vermiş olduğu zarar henüz netleşmedi. Gelecek aylarda depremin vermiş olduğu hasar daha net olarak belirlenecektir. 25 binden fazla binanın bulunduğu varsayımına dayanarak ortalama metrekare 100 üzerinden değerlendirildiğinde 200 binden fazla binanın olduğu ortaya çıkar. Metrekare maliyeti 1 400 TL üzerinden hesaplama yapıldığında kaba inşaat olarak 30 milyara yakın bir maliyet ortaya çıkar. Arsa maliye ile birlikte inçe işçilik maliyetleri de dâhil olduğunda bu rakamın üzerine çıkacağı öngörülmektedir. Türkiye’nin gerçeği olan depremler dikkate alınarak yapılaşma bu yönde şekillenmedir.